nie na czasie
  • Kawa czy herbata? – odmieniać czy nie?
    3.01.2013
    3.01.2013
    Czy tytuły mające formę pytania (np. Kawa czy herbata?, Jaka to melodia?) można odmieniać? Często słyszę, że ktoś nie obejrzał Jakiej to melodii? albo że właśnie włączył Kawę czy herbatę? Nawet na stronach internetowych TVP wyżej wymienione tytuły są często odmieniane: „Pierwszy odcinek Jakiej to melodii? TVP1 wyemitowała 4 września 1997 r.”; „W programach goszczą dawni prowadzący i twórcy oraz gwiazdy, które w Kawie czy herbacie? po raz pierwszy promowały swoje role (…)”.
  • na fotel czy do fotela?
    24.09.2008
    24.09.2008
    Szanowni Państwo,
    dręczy mnie od jakiegoś czasu problem fotela w konstrukcjach typu: dwóch kandydatów na fotel prezydenta i dwóch kandydatów do fotela prezydenta. Która z podanych wersji jest poprawna i dlaczego?
    Łączę pozdrowienia,
    Małgorzata
  • Na razie e-sport
    16.01.2018
    16.01.2018
    Witam serdecznie,
    mam wątpliwości dotyczące słowa e-sport/esport. Jestem niemal przekonany, że obowiązuje pierwsza wymieniona tu wersja, jednak, o ile to możliwe, chciałbym uzyskać potwierdzenie oraz uzasadnienie, które trudno mi było znaleźć. Wpadłem m.in. na taką definicję –https://dobryslownik.pl/slowo/e-sport/222634/0/236534/, jednak czy całkowicie wyklucza to niepoprawność łącznej pisowni tego słowa?
    Z wyrazami szacunku
    Jacek Pawlas
  • Na zakupy do biedronki
    25.05.2012
    25.05.2012
    Dzień dobry!
    Jaką literą zapisać nazwę sklepu jakiejś sieci? Na przykład: „W miasteczku zbudowano kolejną (B/b)iedronkę”, „Kupił to sobie w (L/l)idlu albo (B/b)iedronce”.
    Bardzo dziękuję za Państwa pracę. Uważam, że poradnia to mistrzowskie narzędzie popularyzacji norm poprawnościowych w naszym języku.
    Anna P.
  • nazwiska obce na -o
    5.07.2006
    5.07.2006
    Komentatorzy mundialu nie odmieniają nazwisk kończących się na -o – włoskich (Gattuso), portugalskich (Figo, Tiago, Ronaldo), hiszpańskich (Cambiasso, Mascherano, Salgado), a także imienia Rio (piłkarz angielski Rio Ferdinand). Słownik ortograficzny ogólnie pisze jedynie o Włochach, Hiszpana Picassa odmienia, a Portugalczyka Vasco (w haśle V. da Gama) – nie. Czy i jak odmieniać wspomniane nazwiska?
  • Nie jest czy nie ma?
    2.07.2002
    2.07.2002
    Wchodząc do sklepu, pytam: „Czy jest chleb?” Pada odpowiedź: „Nie ma”. Dlaczego nie odpowiada się: „Nie jest”? Przecież chleb nikogo (niczego) nie ma, nie posiada. To chleb jest nieobecny, czyli nie jest.
    Z poważaniem:
    Ryszard
  • Nie konsensualny, a więc jaki?
    25.01.2003
    25.01.2003
    Witam Państwa,
    chciałabym odnaleźć w języku polskim antonim słowa konsensualny. Czy istnieje jedno słowo oddające angielskie pojęcie dissensual, które jest opozycją do angielskiego słowa consensual? W Słowniku wyrazów obcych Kopalińskiego znalazłam: „konsens dawn. zgoda, zezwolenie (zwł. urzędowe) na coś. Etym. – łac. consensus 'zgoda' od consentire 'zgadzać się'; zob. kom-; sens”.
    Utworzony od tego rzeczownika termin konsensualny występuje w polszczyźnie (vide umowa konsensualna). Zamieszcza go także Państwa słownik: „konsensualny praw. będący wynikiem zgodnych oświadczeń woli obu stron, p.-łac. consensualis”. Natomiast nie potrafię odszukać jego antonimu. Będę wdzięczna za wszelką pomoc.
    Marta Hudak
  • Nie ma komu posprzątać
    9.12.2010
    9.12.2010
    Spotykam się czasem z zupełnie obco dla mnie brzmiącą formą: nie ma komu, oznaczającą: 'nie ma nikogo, kto by…'. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy jest to forma poprawna. Czy mogę powiedzieć na przykład: „Posprzątać nie ma komu”, czy jednak muszę użyć sformułowania „Nie ma kto posprzątać”?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Gabriela Niemiec
  • nie najgorzej
    7.04.2009
    7.04.2009
    Czy nie najgorzej zawsze pisze się oddzielnie? Czy w zdaniu: „Poradził sobie nie najgorzej” (w znaczeniu: 'Poradził sobie bardzo dobrze') dopuszcza sie użycie formy łącznej nienajgorzej? Czy taka forma jest zawsze niedopuszczakna?
  • nieodmienność nazwiska na życzenie
    28.10.2011
    28.10.2011
    Wiem, że problem odmiany nazwisk był poruszany w poradni już wielokrotnie i powinniśmy je odmieniać, ale jak postąpić w przypadku, gdy właściciel nazwiska sobie tego nie życzy? Zapraszamy Wojciecha Spirydowa czy Wojciecha Spirydow, Kamila Jacobsa czy Kamila Jacobs, Damiana Odora czy Damiana Odor, Adriana Fąsa czy Adriana Fąs, Zofię Tyburczą czy Zofię Tyburczy?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego